Her sektörün kendine özel bir dili ve dinamikleri var. Ürün ve hizmetler kendi dinamikleri doğrultusunda değerlemeye tabii.
Kuyumculuk sektörü kendi içinde çok farklı alt dallara ve hizmet alanlarına ayrılmış durumda. Bu branşlaşma ve bölümlenme birbirinden farklı ürün ve hizmetleri karşımıza çıkarırken her ürün veya hizmette kendine özel bir matematik ve hesap sistemi içeriyor.
Sektör ürün ve hizmet bazında ne kadar çok geniş alt dallara bir yelpazeye sahip olursa olsun tüm sektör için standart olan iki şey vardır. Bunlar; hesaplamada baz fiyat olan ‘‘Has Altın Kuru’’ ile emek ve kazancı ifade eden ‘‘İşçilik’’ kavramlarıdır.
Son tüketiciler işin özeli olan bu konuları maalesef bilmediklerinden aldıkları veya sattıkları altın ve türevi ürünlerin hesaplamasında hata yapıyorlar. Hatalı hesaplar dolayısıyla çoğu zaman esnafla karşı karşıya geliniyor. İşin en kötü tarafı, işini doğru yapan esnaf hakkında olumsuz bir kanıya kapılıp esnafın veya mağazanın üzerini çiziyor.
Altın ürünlerin tümünde hesaba dahil olan iki husus vardır. Bunlar altın değeri ve işçilik değeridir. Altın değeri hesabını yapabilmek için mamulün saflık derecesini has altına(1000/1000) dönüştürmek ve has altın kuru üzerinden fiyatlandırmak zorundayız.
Altın ürünler farklı ayarlarda olduğundan, her ayarın bir saflık derecesi vardır. Bu saflık dereceleri aynı zamanda ürünlerin terazi ağırlıkları ile çarpılarak ürünlerin has karşılıklarının bulunmasını sağlar. En çok satılan ürünlere göre çarpanlar şöyledir.
- 24 ayar ürünler ürün gramı X 0,995
- 22 ayar ürünler ürün gramı X 0,916
- 18 ayar ürünler ürün gramı X 0,750
- 14 ayar ürünler ürün gramı X 0,585
- 08 ayar ürünler ürün gramı X 0,333
İşçilik değeri hesabı ürünün satıldığı piyasaya göre farklılık gösterir. Yurt içi piyasalarda ürünün gramına milyem cinsinden bir yükleme yapılırken, yurt dışı satışlarında ürünün gramı Amerikan Doları cinsinden işçilik yüklemesi yapılmaktadır.
Milyem cinsinden yapılan işçilik + kazanç yüklemesi ürünün saflık derecesine ilave edilerek ürünün has karşılığı hesabına dahil olmaktadır. Çıkan has karşılıkta anlık has kuru ile çarpılarak TL bazlı fiyat ortaya çıkmaktadır.
Örneğin 5,50 gr 14 ayar bir yüzük aldığınızı varsayalım. Ürünün işçilik değeri 0,050 milyem, has satış kuruda 1.050 TL olsun. Bu durumda hesabımız şöyle olacak.
Ürün gramı X (Saflık derecesi + işçilik) X Has Satış Kuru = TL Fiyat
5,50 gr X (0,585 + 0,050) X 1050 = 3.667 TL
Maalesef bu matematikten habersiz bazı müşteriler ekranlarda gördükleri fiyatlar ile ellerindeki veya almak istedikleri ürünlerin gramlarını çarparak çıkan değer üzerinden hesap yaparak hata etmektedirler.
Sahip olduğunuz ürünleri kuyumcular satmak istediğinizde ise mantalite aynı olsa da farklı bir hesaplama yapılmakta yalnızca altın değeri hesap edilerek, işçilikler iptal olmaktadır.
